निश्चालक प्रश्न 9
प्रश्न 9 - 2024 (31 जनवरी शिफ्ट 1)
यदि रैखिक समीकरण निकाय
$x-2 y+z=-4$
$2 x+\alpha y+3 z=5$
$3 x-y+\beta z=3$
के अपरिमित रूप से कई हल हों, तो $12 \alpha+13 \beta$ के बराबर है
(1) 60
(2) 64
(3) 54
(4) 58
उत्तर दिखाएं
उत्तर (4)
समाधान
$D=\left|\begin{array}{ccc}1 & -2 & 1 \\ 2 & \alpha & 3 \\ 3 & -1 & \beta\end{array}\right|$
$=1(\alpha \beta+3)+2(2 \beta-9)+1(-2-3 \alpha)$
$=\alpha \beta+3+4 \beta-18-2-3 \alpha$
अपरिमित हल के लिए $D=0, D _1=0, D _2=0$ और
$D _3=0$
$D=0$
$\alpha \beta-3 \alpha+4 \beta=17 \ldots (1)$
$D _1=\left|\begin{array}{ccc}-4 & -2 & 1 \\ 5 & \alpha & 3 \\ 3 & -1 & \beta\end{array}\right|=0$
$D _2=\left|\begin{array}{ccc}1 & -4 & 1 \\ 2 & 5 & 3 \\ 3 & 3 & \beta\end{array}\right|=0$
$\Rightarrow 1(5 \beta-9)+4(2 \beta-9)+1(6-15)=0$
$\Rightarrow 13 \beta-9-36-9=0$
$\Rightarrow 13 \beta=54, \beta=\frac{54}{13}$ (1) में रखें
$\Rightarrow \frac{54}{13} \alpha-3 \alpha+4\left(\frac{54}{13}\right)=17$
$\Rightarrow 54 \alpha-39 \alpha+216=221$
$\Rightarrow 15 \alpha=5$
$\Rightarrow \alpha=\frac{1}{3}$
अब, $12 \alpha+13 \beta=12 \cdot \frac{1}{3}+13 \cdot \frac{54}{13}$
$=4+54=58$